Skip to main content
Monthly Archives

november 2020

Klimaatinstallaties en Covid-19, wat weten de gebruikers?

By Algemeen

Corona of Covid-19 heeft ons op dit moment behoorlijk in de greep en zorgt ook voor veel discussie over ventilatie en airconditioning en gevaar voor verspreiden van het virus.

Of dit een terechte angst is laat ik even in het midden, daar zijn specialisten voor. Hoe meer ventilatie (toevoer van verse buitenlucht) aanwezig is, hoe beter het binnenklimaat, dat staat vast en is door de nieuwe BREEAM-nieuwbouw 2020 ook nog eens onderstreept door de eisen te verhogen. Ik ben het daar zeker mee eens al is de uitvoorbaarheid niet altijd eenvoudig.

Wat ik graag wil delen is de onbekendheid bij gebruikers over de klimaatinstallatie en ventilatie en in het bijzonder de mogelijkheden tot verversen van verse lucht en het onderhoud. Conform bouwbesluit moet elk gebouw in Nederland worden geventileerd. De wijze hiervan is niet vastgelegd. Alleen de minimale luchthoeveelheid. In 2012 zijn de eisen gewijzigd en gekoppeld aan het aantal personen in het gebouw en niet meer per vloeroppervlakte. Hierdoor zijn moderne gebouwen, welke op deze minimale eisen zijn ontworpen, en voldoen aan bouwbesluit, veelal voorzien van minder verse lucht dan oudere gebouwen. En helaas zie ik dat er daadwerkelijk gebouwen met die luchthoeveelheden zijn ontworpen en met een hogere bezetting direct problemen krijgen met de CO2 productie. Gebruikers krijgen dan klachten als hoofdpijn en andere ongemakken. Covid-19 maakt een deel van de gebruikers hiervan bewust en een ander deel denkt het goed voor elkaar te hebben en weet eigenlijk niet hoe het zit met de klimaatinstallatie waar men dagelijks in zit te werken.

Als duurzaamheidsadviseur en klimaatexpert, maar ook als EPBD-inspecteur kom ik in veel gebouwen en zie veel schrijnende gevallen. Een aantal voorbeelden wil ik graag met jullie delen.

In een flex office, waar mensen voor een week of dagdeel een kantoor kunnen huren gaf de verhuurder aan dat er goed geventileerd werd. Hij liet mij de afzuigbox zien, welke vergelijkbaar is met de afzuiging van een woonhuis. Deze zuigt de toiletten af en via een rozet ook een beetje in de kantoren. Het bijzondere is dat naast de beperkte luchthoeveelheid er geen lucht toevoer aanwezig is. Geen roosters in de gevel en ook geen andere mogelijkheid. Verversing zal dus erg beperkt zijn terwijl het aantal wisselende gebruikers erg hoog is. Hier zal Covid-19 dus best eens een probleem kunnen zijn naast andere fysieke ongemakken. De verhuurder was verbaasd toen ik hem dit aangaf. Hij was totaal niet op van zijn situatie en de risico’s

Twee jaar geleden werd een kinderdagverblijf opgeleverd. De eigenaar heeft een groot probleem, omdat het personeel wegloopt door ontbreken van voldoende verse lucht en veel klachten. Het ziekteverzuim is enorm, bovendien is er voor de kinderen in de opvang een ongezonde situatie. Het CO2 gehalte is in de opvang opgelopen tot 1.600 ppm, waarbij de norm voor een gezonde situatie < 800 ppm is. Analyse van de ventilatie leert mij dat er een luchtbehandelingskast aanwezig is, welke is ontworpen op basis van bouwbesluit, echter helaas ook nog eens te krap geselecteerd. Hierdoor komt er bij volle bezetting veel te weinig verse lucht binnen. Omwille van energieverbruik en geluidsklachten staat de kast buiten openingstijden ook uit en wordt deze ook vaak terug geregeld om geluid te reduceren. Door de kast buiten openingstijden uit te houden wordt wel energie bespaard, echter wordt er niet ververst. Er hangt een vreemde geur in het gebouw en door het slechte advies kan Covid-19 hier mogelijk ook zijn gang gaan. Ventilatievoud verhogen is zeker wenselijk, maar ook continu ventileren is wenselijk. De eigenaar, was van mening een goede ventilatie gekocht te hebben en zit nu diep in de problemen. Door Covid-19 is dit wel sneller in beeld gekomen.

Bij een kantoorpand werd door mij een keuring uitgevoerd en bij deze keuring controleren wij ook de filters van de luchtbehandelingskast en van het afgifte systeem. Daarnaast wordt de staat van onderhoud gecontroleerd. Volgens de gebouwbeheerder was er recent onderhoud gedaan aan de installatie, echter wat hij niet wist is dat de onderhoudsfirma een aantal zaken was vergeten. Met name reinigen en vervangen van de filters, welke moeten zorgen dat fijnstof, virussen en ander ongemak niet naar bij de gebruikers komen was niet gedaan. De filters waren sterk vervuild en ook de luchtkanalen waren al lang niet gereinigd. Controleren van de ventilatie is dan ook een must en als gebouwbeheerder moet je dus ook controleren of een en ander goed wordt uitgevoerd. Je betaalt er toch ook voor. Onafhankelijk laten keuren is dan ook een goede optie.

Als laatste een ander schrijnend geval. Ook hier een vrij verhuurbaar kantoorpand. De wens van de klant (huurder) was om inzichtelijk te krijgen of men probleemloos het pand kon gebruiken en moet hoeveel mensen in een bepaalde ruimte kon worden gewerkt nu Corona speelt. Op het eerste oog leek de luchthoeveelheid voldoende groot. Er is zogenaamde topkoeling aanwezig met een circulatievoud van 2,5 en dus wordt er meer lucht verplaatst dan in bouwbesluit vereist. Helaas is de situatie anders. Op het dak zie ik dat de topkoeling wordt verzorgd door een zogenaamde rooftop koelmachine en niet door een luchtbehandelingskast. De rooftop werkt primair door lucht te recirculeren en niet te verversen. Er is wel een deel verse lucht aanwezig, echter was dat maximaal 25% van het totaal. Helaas moest ik de gebruiker vertellen dat er erg weinig ververst wordt en dat met een callcenter het erg onverstandig is om volle bezetting aan te houden. Recirculeren van lucht is bovendien ook een grotere kans op besmettingen en niet wenselijk.

Het betoog wat ik hiermee wil doen is dat het dus niet altijd is wat het lijkt. Laat je goed adviseren en weet hoe er wordt geventileerd. Middels een korte inspectie kan veelal snel gezien worden hoe de ventilatie werkt en kan aangeven wat er mogelijk moet worden verbeterd. Verder is verse lucht alleen niet altijd voldoende. Overweeg luchtreiniging toe te passen. Hiermee is de kans op besmetting nog lager en kans op verspreiden van Covid-19 op het werk te verminderen.