augustus 2025

Onlangs schoof ik aan bij Meppelskwartiertje. Een kort gesprek, maar genoeg om veel thema’s aan te snijden die me dagelijks bezighouden. Wat me raakte is hoe snel verduurzaming concreet wordt zodra je er voorbeelden bij haalt. Het gaat niet alleen over cijfers, maar over mensen, gezondheid en de vraag: hoe zorgen we dat een gebouw bijdraagt aan welzijn en toekomst?

Gezondheid begint bij lucht

Ventilatie blijft een onderbelicht thema. Volgens het Bouwbesluit is de norm vaak genoeg. Maar die norm is veel te laag. In de praktijk betekent dit dat medewerkers in een ruimte rond de 1400 ppm CO₂ zitten. Dat klinkt technisch, maar het effect voel je: je wordt moe, je concentratie daalt. Het is alsof je lichaam zegt: “Ga maar slapen.”

Kies je voor betere ventilatie, dan daalt die waarde naar 600 ppm. Het verschil is enorm. Mensen krijgen meer energie, ervaren minder hoofdpijn, werken beter samen en hebben simpelweg meer plezier in wat ze doen. Tel daar licht, planten en slimme klimaatbeheersing bij op, en je ziet hoe verduurzaming direct bijdraagt aan productiviteit en werkgeluk.

Praktijkvoorbeelden: van plannen naar impact

Bij Boumatic in Emmeloord schreef ik al jaren geleden plannen voor verduurzaming. Ze verdwenen in de la, maar nu liggen ze weer op tafel – omdat men ziet dat de investering rendeert. Dat geeft hoop: soms heeft een organisatie tijd nodig, maar de beweging komt er wel.

Een ander voorbeeld is Altrex in Zwolle, bekend van ladders en steigers. Daar vervangen we oude installaties en maken we de fabriek gasloos met warmtepompen en een nieuwe luchtbehandeling. De uitdaging? Een constante temperatuur in de winter, zodat de lasstraten betrouwbaar blijven, en een koele werkomgeving in de zomer. Blijven we onder de 25 graden, dan werk je niet alleen energiezuinig, maar ook prettig. Want wie wil er nu in een snikhete fabriek staan?

Dit soort projecten laten zien dat verduurzaming niet alleen draait om energierekeningen of CO₂-reductie, maar om mensen die elke dag in die gebouwen werken.

Mensen verwennen is mensen behouden

We hebben allemaal gehoord dat er een personeelstekort is. Hoe houd je medewerkers vast? Natuurlijk helpt salaris, maar eerlijk gezegd: dat effect is tijdelijk. Een prettige werkomgeving vergeet je niet. Als je elke dag binnenstapt in een fabriek of kantoor dat gezond, licht en comfortabel is, ga je met een ander gevoel naar huis.

Daar zit de echte waarde van verduurzaming. Je investeert niet alleen in stenen en installaties, maar in de mensen die er werken.

VerduurSaam Écht Meppel: samen sterker

Met de stichting VerduurSaam Écht Meppel (VEM) werken we al vier jaar om bedrijven te helpen verduurzamen. We begonnen klein: een gratis advies, een paar zonnepanelen, een nieuwe klimaatinstallatie. Maar gaandeweg kwamen we voor grotere vraagstukken te staan, zoals netcongestie.

Bedrijven willen overstappen op warmtepompen en elektrische processen, maar het netwerk kan het niet aan. Dan moet je creatief zijn. We onderzoeken nu hoe bedrijven in Meppel hun energie kunnen delen. De een heeft in de ochtend een piek, de ander in de middag. Leg je die verbruiksprofielen over elkaar, dan ontstaat er ruimte. In Meppel Noord loopt nu een pilot om meerdere bedrijven slim aan elkaar te koppelen en het net als een soort verdeelstation te gebruiken.

Het mooie is: dit doe je niet alleen. Gemeente, ICC ParkManagement en ondernemers trekken samen op. Dat geeft vertrouwen dat we ook grotere knelpunten kunnen oplossen.

Innovaties in energieopslag

Energieopslag is een ander terrein waar veel gebeurt. In Noorwegen slaan ze warmte op in zand dat maandenlang warm blijft. In Nederland werken we met warmte-koude-opslag in de bodem, maar dat heeft zijn beperkingen: je moet in balans blijven tussen koelen en verwarmen.

Waterstof wordt vaak genoemd als dé oplossing, maar daar ben ik kritisch over. Groene waterstof kost nu nog zoveel energie dat het financieel niet haalbaar is. Voorlopig geloof ik meer in slimme batterijen die pieken opvangen, of in systemen waarbij warmte slim gebufferd wordt. Bij Van der Valk in Zwolle hebben ze bijvoorbeeld kratten in de bodem geplaatst om warmte langer vast te houden, zonder dat je diep hoeft te boren.

Het laat zien dat er niet één oplossing is. Duurzaamheid vraagt om maatwerk en om combinaties van technieken.

Toekomst en verantwoordelijkheid

Het mooie van mijn werk is dat ik me nooit hoef te vervelen. Elke dag brengt nieuwe vraagstukken, nieuwe technieken en nieuwe kansen om verschil te maken. Toch merk ik dat één ding altijd centraal staat: de mens.

Of je nu een fabriek gasloos maakt of een kantoor gezonder, uiteindelijk gaat het om de mensen die er wonen of werken. En om de natuur, die ons alles geeft wat we nodig hebben. Zonder natuur zijn we straks uitgepraat.

Daarom mijn oproep: laat je goed adviseren. Zoek geen snelle verkoper die vooral zijn eigen belang dient, maar een partner die eerlijk zegt wat wel en niet kan. Alleen zo maak je keuzes die duurzaam zijn – in energie, in gezondheid én in relaties.

👉 Waar zie jij de grootste kans om te verduurzamen: in techniek, in samenwerking of in de manier waarop we naar onze leef- en werkomgeving kijken?

Bekijk onze podcast via https://www.youtube.com/watch?v=EKUBPGSSroE of beluister via https://open.spotify.com/episode/29UH3OoMpvXDRHM5JfQJpP?si=e84a1221b5a84820

Van ambitie naar impact: hoe een duurzaam logistiek centrum in Zwolle tot stand kwam

Soms begint een project met één duidelijke wens. In dit geval: een toekomstbestendig gebouw voor Transferro BV, gerealiseerd door IJsseldelta Vastgoed. Een plek waar logistiek, comfort én duurzaamheid samenkomen.

Ik mocht vanuit Meijer Verduurzaamt vanaf het begin meedenken. En juist dat vroege moment, waarin plannen nog ideeën zijn, is zó bepalend. Want als je dan al de juiste vragen stelt, voorkom je kostbare omwegen later.

In dit project ging het om méér dan alleen techniek. Natuurlijk, de installaties moesten energiezuinig zijn. Onderhoudsarm ook. Maar minstens zo belangrijk was het zoeken naar balans: tussen ambitie en haalbaarheid, tussen ontwerp en uitvoering.

We begonnen met BREEAM-NL als uitgangspunt, maar stapten gaandeweg over op GPR-gebouw. Niet omdat de lat lager moest, maar omdat het beter paste bij de context. Het resultaat? Een GPR-score van 8,5, een cijfer dat niet alleen iets zegt over prestaties, maar vooral over samenwerking.

Van materiaalkeuzes tot ventilatie, van daglichttoetreding tot het opstellen van een bestek: alles werd getoetst op duurzaamheid én werkbaarheid. Wat mij bijblijft, is hoe nauw het team samenspeelde. Geen losse schakels, maar één gezamenlijke beweging richting oplevering.

En dat is misschien wel de grootste les: duurzaamheid vraagt niet alleen om techniek, maar om verbinding. Tussen mensen, belangen en ideeën. Juist dáár ligt onze kracht: tussen plan en praktijk, tussen ambitie en uitvoering.

👉 Hoe zorg jij in jouw werk dat duurzaamheid ook echt dóórwerkt in de praktijk?

Restwarmte als goudmijn (die onbenut bleef)

Soms loop je tegen iets aan dat zó logisch voelt… dat je je bijna niet kunt voorstellen waarom het er nog niet is.

Zo belandde ik bij Groen Gas Gelderland.

Een bedrijf dat biogas produceert uit mest: duurzaam, circulair, innovatief. Maar tijdens het proces werd nog altijd flink wat aardgas gebruikt voor verwarming. Een knelpunt in een verder groen verhaal. Tegelijkertijd was er een continue stroom restwarmte beschikbaar, die nauwelijks werd benut.

Ik werd erbij gehaald vanwege mijn ervaring met warmtepompen. Want intern ontbrak die kennis, maar er was wél urgentie: de energiekosten stegen en de CO₂-uitstoot paste niet bij hun duurzame ambities.

Wat volgde was een diepgaande analyse van het hele systeem. Hoeveel warmte is er nodig? Wanneer? Waar zit de verspilling? Wat kan je met de restwarmte? En vooral: hoe krijg je het op de juiste temperatuur?

Want dát was de uitdaging: warmtepompen zijn vaak minder geschikt voor hoge temperaturen. Maar juist die waren nodig om het bestaande proces te kunnen blijven draaien. Toch zag ik kansen. Met de juiste opstelling en slimme keuzes kon de restwarmte worden ‘opgewaardeerd’ naar bruikbare hitte.

Dus ik ontwierp een modulair systeem, met warmtepompen die draaien op duurzame elektriciteit en slim gebruikmaken van die restwarmte. Een oplossing die de oude gasgestookte ketels grotendeels overbodig zou maken.

Alles klopte. Technisch, financieel, duurzaam.

En toch… kwam het project niet van de grond. De organisatie besloot strategisch even een andere kant op te kijken. Geen afwijzing, maar wel een pauzeknop.

Was dat jammer? Ja.
Was het verspilde moeite? Zeker niet.

Het plan leverde waardevolle inzichten op — niet alleen over deze situatie, maar over hoe we in de industrie anders kunnen kijken naar warmte, energie en verspilling. Restwarmte is geen afvalproduct. Het is een verborgen energiebron die we nog lang niet genoeg benutten.

Welke onbenutte kansen liggen er bij jou in de organisatie?

👉 Laat ze niet liggen. Soms is de timing alles wat er nog mist.