Duurzaam verzorgen begint bij onszelf

Een ontmoeting kan zomaar een bijzonder gesprek in gang zetten. Zo ook toen ik Joyce Sijbing uitnodigde voor mijn podcast. Tot een week eerder kenden we elkaar nog helemaal niet, en toch was er direct een klik. Haar levensverhaal, haar zoektocht en haar werk als holistisch therapeut raakten me. Wat me vooral bijbleef, is haar visie op duurzaam verzorgen.

Van koeien melken naar mensen helpen

Joyce begon haar loopbaan op een heel ander pad. Ze studeerde aan Terra in Emmen, waar ze leerde koeien melken en trekker rijden. Werken met dieren gaf haar energie en zelfvertrouwen. Maar gaandeweg ontdekte ze dat ze niet alleen dieren wilde verzorgen, maar vooral ook mensen. Dat inzicht groeide tijdens haar studie, haar werk op de kinderboerderij en later door haar eigen persoonlijke ontwikkeling.

De scheiding van haar ouders werd een kantelpunt. “De fundering viel even weg,” vertelde ze. In die periode stelde ze zichzelf vragen als: Wie ben ik eigenlijk? Wat wil ik in dit leven? Het zoeken naar antwoorden bracht haar dichter bij zichzelf – en bij haar roeping om anderen te begeleiden.

Paarden als spiegels

Vandaag begeleidt Joyce mensen als holistisch therapeut, vaak samen met haar paarden. Ze vertelde een indrukwekkende anekdote: een directeur die aanvankelijk sceptisch bij haar sessie verscheen. Het paard wilde niets van hem weten – tot hij eerlijk toegaf dat het eigenlijk niet zo goed met hem ging. Op dat moment zocht het paard contact.

Die puurheid raakte me. Paarden spiegelen zonder oordeel. Ze voelen feilloos aan of je hoofd, hart en buik in balans zijn. En precies dát maakt ze zulke krachtige partners in coaching.

Duurzaamheid gaat verder dan energie besparen

In mijn werk gebruik ik ook vaak het woord ‘duurzaamheid’. Vaak denken mensen meteen aan energie, stikstof of techniek. Maar in dit gesprek met Joyce realiseerde ik me opnieuw dat duurzaamheid vooral begint bij de mens zelf.

Wat heeft een prachtig energiezuinig gebouw voor zin als de mensen die er werken zich niet prettig voelen? Een gezond binnenklimaat, frisse lucht, goede temperaturen – dát zorgt dat medewerkers langer, gezonder en met meer plezier blijven. Duurzaamheid zit niet alleen in cijfers en labels, maar in welzijn en gezondheid.

Zelfzorg als fundament

Joyce en ik ontdekten veel overeenkomsten in hoe we naar ons werk en leven kijken. Allebei moesten we leren om onszelf niet te vergeten. Want hoe kun je goed voor een ander zorgen, als je niet eerst goed voor jezelf zorgt?

Voor Joyce betekent dat onder meer: niet meer dan twee sessies per dag doen, zodat ze er volledig kan zijn voor haar cliënten én haar paarden. Voor mij betekent het: ruimte maken voor stilte, voor wandelen, voor mijn eigen ontwikkeling.

Een mooi inzicht dat we deelden: vaak zit de grootste winst juist in wat we in eerste instantie niet willen. Joyce vertelde hoe ze een Jack Russell kreeg – precies het hondenras dat ze níet wilde. Toch bleek juist die hond veel waardevols te brengen. Soms wijst weerstand ons de weg naar groei.

Lesgeven en ontwikkelen

Wat me verder raakte, is dat Joyce ondanks haar nieuwe pad les blijft geven. Of het nu jongeren zijn of praktijkopleiders: kennis en ervaring doorgeven blijft een belangrijk deel van haar werk. Ik herken dat. Ook ik geef les, bijvoorbeeld aan mensen die zich laten omscholen tot aircomonteur. Vaak hebben zij al een heel ander beroep gehad, maar besluiten ze een switch te maken. Het is prachtig om hen te begeleiden naar een nieuwe toekomst.

Dát is óók duurzaam: mensen de kans geven zich te ontwikkelen, hun talenten te ontdekken en een nieuwe richting in te slaan.

Voelen om werkelijk te leven

Het voelde ooit alsof ik vastzat in zekerheid. Een veilige baan, tevreden in wat ik deed, maar diep vanbinnen wist ik: dit is niet mijn pad. Het kostte moed om dat los te laten. Toch bracht juist die stap me naar waar ik nu sta. Werk dat mij vervult, dat duurzaam is, omdat het niet alleen om zorgen voor anderen draait, maar ook om zorgen voor mezelf.

Want ja, jezelf op één zetten – hoe lastig is dat eigenlijk?

Ik straal energie uit, zeggen mensen. Maar ik weet ook hoe belangrijk het is om soms níks te doen. Dat heb ik moeten leren. Jarenlang was ik altijd bezig, altijd in de actiestand. Totdat ik ontdekte dat juist in stilte de mooiste dingen ontstaan.

En voelen… dat is misschien wel mijn grootste ontdekking geweest.

De kracht van voelen

Voelen is voor mij de eerlijkheid in de wereld. Het is wat mij richting geeft. Als ik bij een klant kwam, wist ik vaak al bij een handdruk: dit wordt niks – of juist wel. Zonder dat ik doorhad dat dit te maken had met mijn hoogsensitiviteit.

Pas toen ik leerde écht dichtbij mijn gevoel te komen, veranderden mijn keuzes. En ik ontdekte: als ik goed voor mezelf zorg, hoef ik niet langer andermans problemen op te lossen.

Door de weerstand heen

Mijn eerste echte ervaring met voelen was tijdens een soloquest in het bos. Helemaal alleen, zonder afleiding, alleen ikzelf. Ik werd er gek van, tot iemand me een paar vragen stelde die me dwars door de weerstand heen braken. Plots voelde ik wat er werkelijk in mij leefde.

Vanaf dat moment durfde ik meer te varen op mijn gevoel. En het mooie is: als je leert te voelen, komen er vaak vanzelf mensen en kansen op je pad.

Empathie en verbinding

Tijdens sessies met paarden merk ik hoe dat werkt. Als ik in mijn hoofd zit, gebeurt er niets. Maar zodra ik in verbinding ben met mezelf, ontstaat er magie. Cliënten voelen zich gezien en gehoord – vaak voor het eerst in lange tijd. Veel van hen dragen ballast die niet van henzelf is, en juist dat kunnen we samen loslaten.

Want wat een paard ons leert, is dat je ballast niet kunt blijven dragen. Loslaten is noodzakelijk.

Over doodswens en levenslust

Een deel van Joyce’ werk is intens: het begeleiden van mensen met een doodswens. Vaak jonge vrouwen die zichzelf tot last voelen. Wat zij ontdekken, is dat de doodswens vaak niet van henzelf komt, maar uit een generatielijn of vanuit pijn die niet verwerkt is.

Door voelen en door de verbinding met het paard ontstaat er ruimte voor nieuwe toekomstplannen. Soms klein, maar betekenisvol. En dat is de weg naar levenslust.

De wounded healer

Ik geloof sterk in het principe van de wounded healer: de heler die zelf door zijn pijn is gegaan en daardoor juist de ander kan begrijpen. Theorie is niet genoeg. Pas wanneer je zelf weet hoe het is om in de duisternis te zitten, kun je naast iemand staan en samen de weg naar licht vinden.

Zonder oordeel

Een paard oordeelt niet. Het zegt simpelweg: “Welkom, met alles wat je bij je hebt.” Wat zou de wereld eruitzien als wij dat ook zouden doen?

Te vaak laten we ons leiden door oordeel. Terwijl nieuwsgierigheid zoveel meer opent.

Zielsvrij leven

Mijn missie – en die van Joyce – is dat mensen zielsvrij gaan leven: vrij van ballast, vrij van overlevingsmechanismen die niet meer dienen. Dat ze hun eigen levenskracht terugvinden.

Want als je weet wat je voelt, kun je beter leven wat je wilt. En dat voelt zoveel lichter.

👉 Hoe zorg jij eigenlijk duurzaam voor jezelf en je omgeving?

Lapland wat ben je mooi en confronterend!

In de eerste week van september ben ik met Aljo Bril van BuitenGewoonte naar Zweeds Lapland geweest voor een wandeling van zes dagen. Een reis waar ik me zelf regelmatig ben tegengekomen. Met vijf anderen, rugzak op en alles meenemen de wildernis in, waar niets anders is dan de schoonheid van de natuur.

Ik ben van huis uit best van de controle en die was ik al de eerste dag kwijt. Mijn rugzak kwam niet aan in Kiruna, waardoor ik zonder spullen zat. Dit was echt de controle kwijt zijn. Wat ga je doen en wat kan je doen. Alleen maar accepteren en afwachten. Gelukkig kon ik mijn rugzak de volgende dag omhangen en kon de reis beginnen. Startend in Nikkaluokta 85 kilometer lopen naar Abisko.

Mijn thema was “Als je controle vasthoud zal je niet ontvangen” en die heb ik geweten. Ik kon niet anders dan in die schoonheid van de natuur loslaten. En loslaten gebeurde ook, mijn werk was voor even helemaal weg, maar door het ontbreken van contact met de buitenwereld, wist ik ook niet hoe het met mijn zieke hond en zwager was. De emoties gingen van links naar rechts en van boven naar onderen. Het gaf mij de bijnaam “lekbak”. Maar door te voelen en te genieten van de omgeving, voelde ik mij uiteindelijk een beter mens.

In het zakenleven is emotie vaak ver te zoeken en zitten we vooral in het hoofd. Dit geeft veelal verkeerde inzichten en worden er fouten gemaakt. Het is zo belangrijk je gevoel serieus te nemen.

Ik ben nu 9 dagen terug en probeer weer te schakelen, mijn hond is intussen overleden, mijn zwager vecht nog steeds tegen het einde. Ik ben nog steeds aan het landen en aan het accepteren dat het in de echte wereld soms anders moet. Controle loslaten blijft voor mij een thema waar ik de komende tijd mee verder ga, want in ontvangen zit de magie.

Bedankt lapland en mijn medereizigers. Het was een unieke ervaring.

Hoe een certificaat laat zien wat er al ís bij ING Maple

Soms kom ik in projecten terecht waar het niet gaat om grote nieuwe maatregelen, maar juist om zichtbaar maken wat er al gebeurt. Zo was dat ook bij ING Maple in Amsterdam, een van de hoofdkantoren van ING.

De vraag was helder: kan dit gebouw voldoen aan de eisen voor een BREEAM-NL In Use certificering? Een internationaal erkend bewijs dat laat zien hoe duurzaam een bestaand pand in de praktijk functioneert.

De aanleiding

ING heeft stevige duurzaamheidsdoelen. Niet alleen in de financiering die zij mogelijk maken, maar ook in hun eigen huisvesting. Een certificering helpt daarbij: het maakt prestaties tastbaar, vergelijkbaar en erkend. Zo wordt verduurzaming niet alleen een ambitie, maar ook aantoonbaar.

De ontdekking

In mijn rol als assessor keek ik kritisch naar het gebouw en de bewijslast die werd aangeleverd. Wat me opviel? Veel van de duurzame prestaties waren er al. Energie-efficiëntie, verantwoord beheer, slimme oplossingen – ze zaten ingebakken in de manier waarop het gebouw werd gebruikt en beheerd. Alleen waren ze nog niet altijd goed gedocumenteerd of inzichtelijk gemaakt.

Het werk zat dus niet in het bedenken van nieuwe oplossingen, maar in het structureren en valideren van wat er al aanwezig was. Soms is verduurzaming vooral een kwestie van laten zien wat je al goed doet.

Het resultaat

Na een zorgvuldig traject van analyseren, verzamelen, verifiëren en valideren werd het officiële BREEAM-NL In Use certificaat toegekend. Voor ING Maple een belangrijke erkenning, passend bij de duurzaamheidsambities van de bank. Voor mij een bevestiging dat certificering niet alleen een stempel is, maar ook een spiegel: het laat zien waar je staat én waar nog kansen liggen.

De les

Wat ik uit dit project meeneem, is dat veel organisaties al verder zijn in hun verduurzaming dan ze zelf denken. Ze nemen stappen, verbeteren processen, besparen energie – maar zolang dat niet in kaart is gebracht, blijft het vaak onder de radar. Een certificering zoals BREEAM helpt om dat zichtbaar te maken.

En dat geeft niet alleen erkenning, maar ook richting.

👉 Wat denk jij: zijn organisaties te bescheiden in het laten zien van hun duurzame prestaties?

Loslaten, anders vasthouden – een gesprek over werk, ouderschap en betekenisvol leven

Wim is te gast bij Ank Reijnen en voeren een openhartig gesprek over de kunst van loslaten – in werk, in relaties, en in het ouderschap. Het begint bij een persoonlijke ervaring uit de professionele wereld. Waar vroeger opdrachten simpelweg werden uitgevoerd zoals afgesproken, is de realiteit als zelfstandig adviseur heel anders: adviezen verdwijnen soms in de spreekwoordelijke koelkast. “Ik heb moeten leren om mijn werk los te laten,” zegt Wim. Niet alles ligt meer binnen zijn controle. Projecten worden uitgevoerd zonder zijn directe betrokkenheid, maar wel gebaseerd op zijn advies. Loslaten werd noodzaak, maar is ook een vorm van vertrouwen geworden.

Toch blijkt loslaten niet iets vanzelfsprekends, het is een terugkerend thema. Niet alleen in het werk, ook privé. Wim deelt hoe het hem jaren kostte om een relatie echt af te sluiten. Tien jaar van zoeken, aarzelen, proberen. “Loslaten is voor mij niet gewoon ‘de stekker eruit trekken’,” zegt hij. Het is een proces. En tegelijk een levensles. Die les kreeg een extra dimensie tijdens een hike-weekend met zijn zoon. Daar moest hij hem, letterlijk en figuurlijk, laten gaan. Toen zijn zoon worstelde met een nieuwe baan die niet goed voelde, koos hij uiteindelijk zélf voor zijn pad. Holistisch leefstijlcoach wil hij worden, op zijn 26e al. “Hoe mooi is het als je op die leeftijd al weet wat je écht wilt?”

Voor Wim was dat weekend niet alleen waardevol als vader, maar ook voor zichzelf. “Ik geloof niet in loslaten,” zegt hij op een gegeven moment, “ik geloof in anders vastpakken.” Die gedachte vormt een rode draad in het gesprek. Loslaten als een andere manier van vasthouden – niet controlerend, maar ondersteunend, met vertrouwen in de ander en in jezelf.

Datzelfde thema komt terug bij zijn gesprekspartner. Ze is moeder van een dochter die binnenkort naar de middelbare school gaat. “Ze heeft mij straks niet meer nodig om 14.00 uur met een kopje thee thuis te zitten,” zegt ze met een glimlach. Het roept vragen op over haar eigen rol, over ruimte, over de moederkloek in haar. Ze herkent dat verlangen naar beschikbaar zijn, misschien juist omdat haar eigen moeder vaak afwezig was, dapper aan het studeren om nieuwe kansen te creëren. Nu staat ze voor de uitdaging: hoe geef ik mijn dochter de ruimte én mezelf een nieuwe invulling?

Daar is tijd voor nodig en tijd komt vrij. Want ze heeft jarenlang haar agenda afgestemd op haar dochter. Elke week reed ze op en neer tussen Nijmegen en Apeldoorn: 187.000 kilometer in zes jaar, puur voor het ouderschap. “Ik heb er geen seconde spijt van,” zegt ze. Maar nu komt er een nieuw hoofdstuk. Haar dochter gaat fietsen naar school, haar wereld wordt groter, en haar eigen wereld verandert mee. Wat doe je met die vrijgekomen ruimte?

Voor haar is het antwoord helder: ze wil de zorgwereld anders inrichten. Samen met een partner onderzoekt ze de mogelijkheden om een nieuwe zorgorganisatie op te zetten, lokaal, vanuit het hart, met echte aandacht voor mensen. Niet alleen hulp verlenen, maar eerst zorgen dat mensen zich veilig voelen. Vanuit die basis kunnen gezinnen, ouders én kinderen groeien. “Ik wil echt iets achterlaten,” zegt ze. “Een krasje op de wereld. En Rena is dat krasje, maar er is meer te doen.”

Ze spreekt gepassioneerd over het belang van menselijkheid in hulpverlening. Niet de protocollen, maar de persoon centraal. Geen eindpunt in zicht, alleen een helder begin. Ze staat open voor alles wat op haar pad komt. Of dat nu lokaal is, of uiteindelijk leidt tot een plek aan de tekentafel van Den Haag. Het zaadje is geplant.

Het gesprek eindigt met een warme overdracht: Wim, deze keer de gast, neemt straks het stokje over als host. Hij blikt alvast vooruit op zijn volgende interview met een paardencoach. Net als deze aflevering zal het opnieuw gaan over groei, inzicht, en de zachte kracht van echt luisteren. Over leren om anders vast te pakken, bij jezelf, bij je dierbaren, en bij het werk dat je in de wereld zet.

Bekijk deze aflevering https://www.youtube.com/watch?v=d_uvdFMXr1o

Onlangs schoof ik aan bij Meppelskwartiertje. Een kort gesprek, maar genoeg om veel thema’s aan te snijden die me dagelijks bezighouden. Wat me raakte is hoe snel verduurzaming concreet wordt zodra je er voorbeelden bij haalt. Het gaat niet alleen over cijfers, maar over mensen, gezondheid en de vraag: hoe zorgen we dat een gebouw bijdraagt aan welzijn en toekomst?

Gezondheid begint bij lucht

Ventilatie blijft een onderbelicht thema. Volgens het Bouwbesluit is de norm vaak genoeg. Maar die norm is veel te laag. In de praktijk betekent dit dat medewerkers in een ruimte rond de 1400 ppm CO₂ zitten. Dat klinkt technisch, maar het effect voel je: je wordt moe, je concentratie daalt. Het is alsof je lichaam zegt: “Ga maar slapen.”

Kies je voor betere ventilatie, dan daalt die waarde naar 600 ppm. Het verschil is enorm. Mensen krijgen meer energie, ervaren minder hoofdpijn, werken beter samen en hebben simpelweg meer plezier in wat ze doen. Tel daar licht, planten en slimme klimaatbeheersing bij op, en je ziet hoe verduurzaming direct bijdraagt aan productiviteit en werkgeluk.

Praktijkvoorbeelden: van plannen naar impact

Bij Boumatic in Emmeloord schreef ik al jaren geleden plannen voor verduurzaming. Ze verdwenen in de la, maar nu liggen ze weer op tafel – omdat men ziet dat de investering rendeert. Dat geeft hoop: soms heeft een organisatie tijd nodig, maar de beweging komt er wel.

Een ander voorbeeld is Altrex in Zwolle, bekend van ladders en steigers. Daar vervangen we oude installaties en maken we de fabriek gasloos met warmtepompen en een nieuwe luchtbehandeling. De uitdaging? Een constante temperatuur in de winter, zodat de lasstraten betrouwbaar blijven, en een koele werkomgeving in de zomer. Blijven we onder de 25 graden, dan werk je niet alleen energiezuinig, maar ook prettig. Want wie wil er nu in een snikhete fabriek staan?

Dit soort projecten laten zien dat verduurzaming niet alleen draait om energierekeningen of CO₂-reductie, maar om mensen die elke dag in die gebouwen werken.

Mensen verwennen is mensen behouden

We hebben allemaal gehoord dat er een personeelstekort is. Hoe houd je medewerkers vast? Natuurlijk helpt salaris, maar eerlijk gezegd: dat effect is tijdelijk. Een prettige werkomgeving vergeet je niet. Als je elke dag binnenstapt in een fabriek of kantoor dat gezond, licht en comfortabel is, ga je met een ander gevoel naar huis.

Daar zit de echte waarde van verduurzaming. Je investeert niet alleen in stenen en installaties, maar in de mensen die er werken.

VerduurSaam Écht Meppel: samen sterker

Met de stichting VerduurSaam Écht Meppel (VEM) werken we al vier jaar om bedrijven te helpen verduurzamen. We begonnen klein: een gratis advies, een paar zonnepanelen, een nieuwe klimaatinstallatie. Maar gaandeweg kwamen we voor grotere vraagstukken te staan, zoals netcongestie.

Bedrijven willen overstappen op warmtepompen en elektrische processen, maar het netwerk kan het niet aan. Dan moet je creatief zijn. We onderzoeken nu hoe bedrijven in Meppel hun energie kunnen delen. De een heeft in de ochtend een piek, de ander in de middag. Leg je die verbruiksprofielen over elkaar, dan ontstaat er ruimte. In Meppel Noord loopt nu een pilot om meerdere bedrijven slim aan elkaar te koppelen en het net als een soort verdeelstation te gebruiken.

Het mooie is: dit doe je niet alleen. Gemeente, ICC ParkManagement en ondernemers trekken samen op. Dat geeft vertrouwen dat we ook grotere knelpunten kunnen oplossen.

Innovaties in energieopslag

Energieopslag is een ander terrein waar veel gebeurt. In Noorwegen slaan ze warmte op in zand dat maandenlang warm blijft. In Nederland werken we met warmte-koude-opslag in de bodem, maar dat heeft zijn beperkingen: je moet in balans blijven tussen koelen en verwarmen.

Waterstof wordt vaak genoemd als dé oplossing, maar daar ben ik kritisch over. Groene waterstof kost nu nog zoveel energie dat het financieel niet haalbaar is. Voorlopig geloof ik meer in slimme batterijen die pieken opvangen, of in systemen waarbij warmte slim gebufferd wordt. Bij Van der Valk in Zwolle hebben ze bijvoorbeeld kratten in de bodem geplaatst om warmte langer vast te houden, zonder dat je diep hoeft te boren.

Het laat zien dat er niet één oplossing is. Duurzaamheid vraagt om maatwerk en om combinaties van technieken.

Toekomst en verantwoordelijkheid

Het mooie van mijn werk is dat ik me nooit hoef te vervelen. Elke dag brengt nieuwe vraagstukken, nieuwe technieken en nieuwe kansen om verschil te maken. Toch merk ik dat één ding altijd centraal staat: de mens.

Of je nu een fabriek gasloos maakt of een kantoor gezonder, uiteindelijk gaat het om de mensen die er wonen of werken. En om de natuur, die ons alles geeft wat we nodig hebben. Zonder natuur zijn we straks uitgepraat.

Daarom mijn oproep: laat je goed adviseren. Zoek geen snelle verkoper die vooral zijn eigen belang dient, maar een partner die eerlijk zegt wat wel en niet kan. Alleen zo maak je keuzes die duurzaam zijn – in energie, in gezondheid én in relaties.

👉 Waar zie jij de grootste kans om te verduurzamen: in techniek, in samenwerking of in de manier waarop we naar onze leef- en werkomgeving kijken?

Bekijk onze podcast via https://www.youtube.com/watch?v=EKUBPGSSroE of beluister via https://open.spotify.com/episode/29UH3OoMpvXDRHM5JfQJpP?si=e84a1221b5a84820

Van ambitie naar impact: hoe een duurzaam logistiek centrum in Zwolle tot stand kwam

Soms begint een project met één duidelijke wens. In dit geval: een toekomstbestendig gebouw voor Transferro BV, gerealiseerd door IJsseldelta Vastgoed. Een plek waar logistiek, comfort én duurzaamheid samenkomen.

Ik mocht vanuit Meijer Verduurzaamt vanaf het begin meedenken. En juist dat vroege moment, waarin plannen nog ideeën zijn, is zó bepalend. Want als je dan al de juiste vragen stelt, voorkom je kostbare omwegen later.

In dit project ging het om méér dan alleen techniek. Natuurlijk, de installaties moesten energiezuinig zijn. Onderhoudsarm ook. Maar minstens zo belangrijk was het zoeken naar balans: tussen ambitie en haalbaarheid, tussen ontwerp en uitvoering.

We begonnen met BREEAM-NL als uitgangspunt, maar stapten gaandeweg over op GPR-gebouw. Niet omdat de lat lager moest, maar omdat het beter paste bij de context. Het resultaat? Een GPR-score van 8,5, een cijfer dat niet alleen iets zegt over prestaties, maar vooral over samenwerking.

Van materiaalkeuzes tot ventilatie, van daglichttoetreding tot het opstellen van een bestek: alles werd getoetst op duurzaamheid én werkbaarheid. Wat mij bijblijft, is hoe nauw het team samenspeelde. Geen losse schakels, maar één gezamenlijke beweging richting oplevering.

En dat is misschien wel de grootste les: duurzaamheid vraagt niet alleen om techniek, maar om verbinding. Tussen mensen, belangen en ideeën. Juist dáár ligt onze kracht: tussen plan en praktijk, tussen ambitie en uitvoering.

👉 Hoe zorg jij in jouw werk dat duurzaamheid ook echt dóórwerkt in de praktijk?

Restwarmte als goudmijn (die onbenut bleef)

Soms loop je tegen iets aan dat zó logisch voelt… dat je je bijna niet kunt voorstellen waarom het er nog niet is.

Zo belandde ik bij Groen Gas Gelderland.

Een bedrijf dat biogas produceert uit mest: duurzaam, circulair, innovatief. Maar tijdens het proces werd nog altijd flink wat aardgas gebruikt voor verwarming. Een knelpunt in een verder groen verhaal. Tegelijkertijd was er een continue stroom restwarmte beschikbaar, die nauwelijks werd benut.

Ik werd erbij gehaald vanwege mijn ervaring met warmtepompen. Want intern ontbrak die kennis, maar er was wél urgentie: de energiekosten stegen en de CO₂-uitstoot paste niet bij hun duurzame ambities.

Wat volgde was een diepgaande analyse van het hele systeem. Hoeveel warmte is er nodig? Wanneer? Waar zit de verspilling? Wat kan je met de restwarmte? En vooral: hoe krijg je het op de juiste temperatuur?

Want dát was de uitdaging: warmtepompen zijn vaak minder geschikt voor hoge temperaturen. Maar juist die waren nodig om het bestaande proces te kunnen blijven draaien. Toch zag ik kansen. Met de juiste opstelling en slimme keuzes kon de restwarmte worden ‘opgewaardeerd’ naar bruikbare hitte.

Dus ik ontwierp een modulair systeem, met warmtepompen die draaien op duurzame elektriciteit en slim gebruikmaken van die restwarmte. Een oplossing die de oude gasgestookte ketels grotendeels overbodig zou maken.

Alles klopte. Technisch, financieel, duurzaam.

En toch… kwam het project niet van de grond. De organisatie besloot strategisch even een andere kant op te kijken. Geen afwijzing, maar wel een pauzeknop.

Was dat jammer? Ja.
Was het verspilde moeite? Zeker niet.

Het plan leverde waardevolle inzichten op — niet alleen over deze situatie, maar over hoe we in de industrie anders kunnen kijken naar warmte, energie en verspilling. Restwarmte is geen afvalproduct. Het is een verborgen energiebron die we nog lang niet genoeg benutten.

Welke onbenutte kansen liggen er bij jou in de organisatie?

👉 Laat ze niet liggen. Soms is de timing alles wat er nog mist.

Stilstaan om vooruit te komen

– over leiderschap, verandering en de kracht van vertraging

“Wat gebeurt er als je niets doet?”

Die vraag stelde Hijbo Lantink mij, ergens halverwege ons gesprek. We zaten aan de tafel, het regende zacht tegen het raam. Buiten kabbelde het leven door, binnen ontstond ruimte voor reflectie.

Hijbo is een man van weinig woorden, maar áls hij spreekt, zit er lading in. Misschien komt het door zijn achtergrond in transport – daar telt elke beweging. Of door zijn jaren in de zorg, waarin elke beslissing impact heeft op echte mensen. Of misschien is het simpelweg wie hij is: een ondernemende Meppeler met een scherp oog voor wat er speelt, en een groot hart voor mensen.

Ik sprak hem over de grote thema’s die ons bezighouden: leiderschap, verandering, groei, verbinding. En hoe je overeind blijft in een wereld die razendsnel verandert. Want of je nu ondernemer bent, teamleider of professional: we worden allemaal uitgedaagd om koers te houden, ook als het stormt.

Van sturen op cijfers naar aandacht voor mensen

Hijbo’s eigen verhaal begint in de transportsector. Een wereld van logistiek, efficiëntie, snel schakelen. Maar het leven liep anders. Via een omweg belandde hij in de zorg, als leidinggevende van een grote organisatie. En net toen hij zijn plek begon te vinden, kwam corona.

“In één klap stond alles op z’n kop. Medewerkers vielen uit, cliënten werden ziek, families belden met vragen waar we geen antwoord op hadden. En jij moet dan als leidinggevende de rust bewaren.”

Het dwong hem om opnieuw te kijken naar zijn rol. Niet als planner of regelaar, maar als mens tussen de mensen.
“Het ging ineens niet meer over output, maar over aandacht. Hoe hou je je team bij elkaar? Hoe blijf je zelf overeind?”

Daar begon zijn zoektocht naar een ander soort leiderschap. Geen leiderschap van controle, maar van vertrouwen. Geen antwoord geven, maar vragen durven stellen.

De natuur als leermeester

Wat hem hielp? De natuur.
Niet als uitje of teambuildingactiviteit, maar als serieuze plek om tot rust te komen en inzicht te vinden.

“We gingen met teams naar buiten. Hiken in Schotland. Kanoën in Lapland. Stiltewandelingen in eigen land. Daar gebeurden de echte gesprekken. Daar kwam ruimte voor wat er echt toe deed.”

Het raakte me. Omdat ik het herken. Zelf organiseer ik ook wandelingen – met collega’s, opdrachtgevers of mijn zoon. Niet om ‘iets te halen’, maar om los te laten. Want juist in die verstilling ontstaat beweging.

Hijbo beschrijft het mooi:
“Als je wandelt in stilte, zonder agenda, ga je vanzelf luisteren. Naar jezelf. Naar de ander. Naar wat nog gezegd wil worden.”

Die ervaring wil hij nu doorgeven. Met zijn bedrijf HLG Solutions helpt hij ondernemers bij vragen rondom overname, verkoop, samenwerking of nieuwe richting. Niet met spreadsheets, maar met gesprekken. Vaak wandelend.

En dat werkt.

Ruimte voor kwetsbaarheid

Wat me opvalt in alles wat Hijbo doet, is dat hij altijd de menselijke kant opzoekt. Ook – of juist – in zakelijke context. Hij vertelde over teamdagen waar mensen voor het eerst durfden uit te spreken dat ze twijfels hadden. Of moe waren. Of het niet meer wisten.

“We willen vaak alles oplossen. Maar sommige dingen willen alleen maar gezien worden. En gedeeld.”

Hijbo creëert die ruimte. Zonder oordeel, zonder haast. Met aandacht. En dat is zeldzaam.

In zijn woorden:
“Kwetsbaarheid in teams is geen risico, maar een kans. Juist daar ontstaat vertrouwen. En vanuit vertrouwen komt groei.”

Ik geloof dat ook. Duurzame inzetbaarheid gaat niet alleen over vitaliteit of opleidingen. Het gaat over veiligheid. Over het gevoel dat je er mag zijn. Met alles wat je meebrengt.

Duurzaam werken begint van binnen

In mijn werk bij Meijer Verduurzaamt richten we ons op de verduurzaming van gebouwen. Technisch, energetisch, toekomstbestendig. Maar steeds vaker merk ik: echte verduurzaming begint van binnen.

Bij de mensen.
Bij hun verhalen.
Bij het lef om stil te staan en je af te vragen: waar sta ik eigenlijk? En waar wil ik naartoe?

Daarom raakte dit gesprek me zo. Omdat het precies blootlegt waar het volgens mij om draait in deze tijd:

• Ruimte maken voor reflectie

• De kracht van stilte benutten

• Niet alleen kijken naar ‘hoe het moet’, maar naar wat klopt

Of je nu een pand verduurzaamt of een organisatie, een team begeleidt of een nieuwe richting zoekt – de echte verandering begint vaak niet met actie, maar met aandacht.

Een nieuwe manier van kijken

Hijbo’s pad is geen rechte lijn. Net als het mijne. En waarschijnlijk het jouwe ook niet. Maar juist in dat kronkelige pad schuilt iets moois.

Want hoe vaak dwingen we onszelf tot tempo, tot structuur, tot resultaat?
Terwijl de echte antwoorden zich vaak pas laten zien als we durven vertragen.

En dat is misschien wel de grootste les die ik meeneem uit dit gesprek:
Duurzame keuzes vragen om een andere manier van kijken. Niet sneller, maar dieper. Niet harder, maar zachter. Niet meer, maar beter.

Tot slot

Ik ben dankbaar voor dit soort ontmoetingen. Ze zetten me stil. Ze openen iets. En ze inspireren me om anders te blijven kijken – naar mijn werk, naar samenwerking, naar leiderschap.

Ik gun dat anderen ook. Daarom deel ik dit verhaal.

👉 Wat raakt jou in dit verhaal?
👉 Waar vind jij rust, richting of hernieuwde energie?
👉 En hoe geef jij ruimte aan de menselijke kant van werk?

Laat het me weten. In een reactie, een bericht of misschien tijdens een wandeling. Je bent welkom.

Bekijk of beluister de podcast van Wim in gesprek met Hijbo Lantink

Wil je het volledige gesprek luisteren van Hijbo & mij, check dan op Spotify https://open.spotify.com/episode/60azjZtrzhTlvPRq534xh3?si=d21b9b8a66ae448b of bekijken op YouTube.

#leiderschap #persoonlijkgroei #vertragen #duurzameinzetbaarheid #hiken #Meppel #teamontwikkeling #ondernemen #menselijkewerk

Vier jaar later: een duurzaam traject afgerond bij Borgstede in Barendrecht

Vier jaar geleden begon het.
Een telefoontje, een vraag, een uitnodiging om mee te kijken naar een bestek voor een nieuw woonzorgcomplex in Barendrecht: Borgstede. Woonzorg Nederland had Meijer Verduurzaamt gevraagd om hun expertise in te brengen op het gebied van duurzame klimaatinstallaties.

Mijn rol? Als second opinion kritisch meekijken naar het ontwerp van een collega-adviseur. Niet om af te breken, maar om te versterken. Om samen te zorgen dat wat op papier stond ook werkelijk bijdroeg aan een duurzaam en comfortabel binnenklimaat voor de toekomstige bewoners.

In de eerste fase bracht ik verbeteringen aan in het bestek, begeleidde ik de selectie van de installateur en hield ik tijdens de uitvoering vinger aan de pols. Geen verrassingen, wel optimalisatie. Tijdens de vooroplevering zagen we het resultaat: minder restpunten, meer rust en overzicht richting de definitieve oplevering.

En toen kwam fase twee.
In 2025 ging deze van start, wederom mocht ik namens de opdrachtgever toezien op de uitvoering. Het ontwerp stond al, dus mijn focus lag op de vraag: wordt het ook daadwerkelijk zo gerealiseerd? Meerdere controles volgden. Een paar restpuntjes, ja maar vooral veel bevestiging dat het klopt wat er staat.

Woensdag 18 juni liep ik voor de laatste keer door het gebouw. Een vooroplevering voor Woonzorg Nederland.
Ik keek omhoog naar de luchtbehandelingskasten, checkte het installatiewerk, voelde aan alles dat de installatie voldoet aan het ontwerp en doelstellingen. Precies zoals bedoeld.

Met een gerust hart laat ik het nu over aan de gebruikers.
Vier jaar aan betrokkenheid, zorgvuldigheid en samenwerking komen hiermee tot een mooi einde.

En ik?
Ik kijk terug met voldoening én nieuwsgierigheid. Naar wat komt. Naar waar ik mijn kennis en betrokkenheid de volgende keer mag inzetten.

👉 Welke stap in jouw werk bracht je van inhoud naar impact?

Het lijkt vanzelfsprekend: je loopt een hotel binnen en geniet van een aangename temperatuur, zomer of winter. Maar achter dat comfort schuilt een complex samenspel van techniek, planning en samenwerking. Bij het Moxy Hotel in Den Haag speelde Meijer Verduurzaamt een cruciale rol om dat proces soepel te laten verlopen.

En geloof me, dat ging niet vanzelf.

De uitdaging: techniek en planning in harmonie

De installatie van een klimaatsysteem is geen kwestie van een paar units ophangen en klaar. Zeker niet in een hotel, waar gasten verwachten dat het klimaat onopvallend perfect is. Geen ruis, geen tocht, geen ongemakken.

Daikin Nederland BV was als hoofdaannemer verantwoordelijk voor de installatie, maar had een schakel nodig tussen alle betrokken partijen: de installateur, de aannemer en de eindgebruiker. Iemand die niet alleen de techniek begrijpt, maar ook het proces overziet en ervoor zorgt dat iedereen op het juiste moment de juiste stappen zet.

Dat is waar Meijer Verduurzaamt in beeld kwam.

Van plan naar actie: geen ruis op de lijn

We startten met een grondige analyse: waar zitten de risico’s? Welke technische specificaties zijn cruciaal? En hoe zorgen we ervoor dat de planning wordt gehaald zonder kwaliteitsverlies?

De oplossing lag in drie pijlers:

• Strakke coördinatie: Geen losse eindjes. We zorgden ervoor dat elke partij wist wat, wanneer en hoe iets moest gebeuren.

• Kwaliteitsbewaking: Doorlopend toezicht op de installatie om te garanderen dat alles werkte zoals bedoeld.

• Duidelijke communicatie: Geen verwarring of misverstanden, maar heldere instructies en afstemming.

Dat klinkt misschien logisch, maar in de praktijk is het dé factor die bepaalt of een project ontspoort of succesvol wordt afgerond.

Het resultaat: een vlekkeloze oplevering

Dankzij deze aanpak werd de klimaatinstallatie binnen de planning en naar volle tevredenheid opgeleverd. Het hotel kan zijn gasten nu een perfect binnenklimaat bieden – zonder dat ze er ooit bij stilstaan. En dat is precies de bedoeling.

Maar misschien nog belangrijker: dit project bevestigt opnieuw hoe essentieel een ervaren projectmanager is in technische trajecten. Iemand die bruggen slaat tussen techniek en praktijk, tussen planning en realiteit.

De vraag voor jou: wie houdt de touwtjes in handen?

Of het nu gaat om een hotel, een kantoor of een ander gebouw: een goed werkende installatie staat of valt met de juiste begeleiding. Hoe zorg jij ervoor dat je projecten soepel verlopen?

Laten we daar eens over praten.